Nowe stwierdzenie występowania larw ponurka Szneidera na terenie naszego Nadleśnictwa było sygnałem, by zorganizować szkolenie dla leśniczych dotyczące występowania gatunków chrząszczy saproksylicznych objętych różnymi formami ochrony. Wiedza dotycząca rozpoznawania, biologii i ekologii wybranych chrząszczy ma pomóc leśniczym w wykrywaniu cennych gatunków w terenie i skutecznej ochronie ich siedlisk.

                Martwe i zamierające drzewa to niezbędny komponent środowiska leśnego – dzięki niemu wzrasta różnorodność biologiczna, a tym samym stabilność ekosystemu. Z martwym drewnem stale bądź czasowo związanych jest wiele organizmów – w tym bardzo rzadkie i wyjątkowo cenne przyrodniczo gatunki. Jak dotąd publikacje naukowe potwierdzają występowanie na terenie Puszczy Augustowskiej ponurka Schneidera, zgniotka cynobrowego i szkarłatnego oraz pachnicy dębowej. Nie stwierdzono zagłębka bruzdkowanego, rozmiazga kolweńskiego, bogatka wspaniałego czy kwietnicy okazałej, jednak dzięki istnieniu odpowiednich siedlisk spodziewamy się, że mogą u nas bytować.

                Pozostawianie w lesie martwego drewna o zróżnicowanej strukturze (drzewa różnych gatunków i grubości, stojące i leżące, martwe i zamierające) ma kreować środowisko występowania rzadkich chrząszczy. Poszczególne gatunki mają zróżnicowane preferencje co do stopnia rozkładu martwego drewna, na którym występują, stąd konieczność sukcesywnego wzbogacania jego rezerw.

                Wśród organizmów związanych z zamierającymi drzewami znajdujemy również tzw. szkodniki wtórne, których masowe wystąpienie stanowi zagrożenie dla trwałości lasu (Instrukcja Ochrony Lasu obliguje leśników do zapobiegania pojawom gradacyjnym). Sposobem na ograniczanie liczebności nadmiernie rozwijających się populacji szkodliwych owadów jest usuwanie porażonych drzew, ich wywóz bądź korowanie. Co zrobić w momencie, gdy okaże się, że na ściętym drzewie, prócz szkodnika znajdziemy ponurka, zgniotka lub zagłębka? Najlepszą metodą na rozwiązanie tego problemu jest pozostawienie fragmentu zasiedlonego drzewa do naturalnego rozkładu.

                Realizując założenia ochrony bioróżnorodności organizmów saproksylicznych Nadleśnictwo Płaska pozostawia od kilku lat na powierzchniach zrębowych tzw. „sztuczne złomy” – wysoko ścięte drzewa, zapewniające i kreujące odpowiednie warunki do rozwoju dla wielu rzadkich organizmów saproksylicznych. W pierwszym etapie zamarcia drzewa te stanowią odpowiednie miejsca dla ponurka czy zgniotków, a w kolejnych latach wykorzystane zostaną przez inne organizmy saproksyliczne. Jednocześnie martwe drewno pozostawione w takiej formie zapewnia atrakcyjniejsze warunki świetlne i termiczne, stanowiąc w ten sposób zróżnicowany wybór siedlisk przyrodniczych (większy zakres środowisk). Ponadto wolno stojące fragmenty drzew nie stanowią większego zagrożenia dla osób wykonujących prace leśne w tych miejscach.

                Na kanwie przekazanych na szkoleniu treści pozostawiono w leśnictwie Sówki powierzchnię referencyjną w postaci fragmentu starodrzewa strawionego niedawnym pożarem. Coraz więcej  wykonanych badań na tego typu powierzchniach potwierdza, że fragmenty drzewostanów uległe spaleniu stwarzają doskonałą bazę do rozwoju dla gatunków tzw. pirofilnych, czyli potrzebujących do swojego rozwoju opalonych bądź spalonych części drzew. Jednym z takich gatunków jest bogatek wspaniały. Z wielką nadzieją liczymy na pierwsze stwierdzenie tego gatunku na terenie Nadleśnictwa Płaska.